Kompedium dla firm

Dlaczego ceny prądu rosną?

Oczywiście na cenę prądu mają wpływ przede wszystkim makroekonomiczne zjawiska, rosnące koszty emisji CO2, koszty modernizacji infrastruktury związanej z większym zapotrzebowaniem na energię, wysokie ceny surowców itd.

Państwo chętnie dzieli się kosztami z przedsiębiorcami, zwłaszcza z powodu “zamrożenia cen” dla gospodarstw domowych, jednak rząd wprowadza zmiany w prawie, przez które poniekąd zaczyna dzielić się też zyskami z inwestycji.
O nowych przepisach wspierających przedsiębiorców w zakresie PV będziemy pisać w dalszej części artykułu.

Warto zwrócić uwagę na to że ceny paneli słonecznych maleją na przestrzeni ostatnich lat, nie tylko ze względu na rozwój techniki ale także z powodu zniesienia cła na panele produkowane w Chinach.

Firmy mogą być prosumentami!

Na czym polega program?

Prosument = producent + konsument.
To odbiorca, który jednak samodzielnie zaspokaja znaczną część swoich potrzeb, między innymi produkując energię fotowoltaiczną.

Według ustawy z 19 lipca 2019 roku o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, prosument jest “odbiorcą końcowym, który wytwarza energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby.
(pod warunkiem że produkcja prądu nie jest głównym zajęciem przedsiębiorstwa).

Prosumenci nie sprzedają produkowanej przez siebie energii elektrycznej, zamiast tego “magazynują ją w sieci”.

Prosumenci z instalacjami do 10KW mogą odebrać 80% energii odprowadzonej do sieci w ciągu 12 miesięcy. w przypadku instalacji powyżej 10KW odbiorą 70% oddanych nadwyżek.

Instalacja fotowoltaiczna w małych firmach

Mikro-instalacja paneli PV w Twojej firmie przyniesie oszczędności jeszcze szybciej niż w przypadku gospodarstwa domowego, bowiem firmy płacą wyższe rachunki za prąd niż osoby prywatne.
Dodatkowo, instalacje można wpisać w koszty pozyskania przychodu.

Przemysłowe instalacje fotowoltaiczne – opłacalność

Jednym z głównych celów wprowadzania rozwiązań OZE w tym fotowoltaiki jest optymalizacja, czyli zmniejszenie kosztów pozyskiwania energii w dłuższej perspektywie, oczywiście nie zapominając o ochronie środowiska i czystość atmosfery.
Korzyści wprowadzenia fotowoltaiki w przedsiębiorstwie z roku na rok są coraz większe, wynika to przede wszystkim z:

  • Rosnących cen energii z sieci
  • Zmniejszających się kosztów instalacji
  • Poprawiającej się w tym sytuacji prawnej przedsiębiorców

Zasady sprzedaży i sytuacja prawna

W przypadku firm które nie są objęte programem prosumenckim i nie magazynują energii w akumulatorach istnieje możliwość sprzedaży nadwyżek do sieci.
Cena sprzedaży zależy głównie wielkości instalacji i statusu wytwórcy.

Wedle obowiązujących do dziś zapisów m.in. z ustawy o OZE z 22 czerwca 2016 roku, wytwórcy prądu mogą zarządzać nadwyżkami:

  • Magazynując je jako prosument – czyli producent i konsument jednocześnie. Oznacza to, że 70% energii oddanej do sieci można w ciągu 12 miesięcy odebrać (80% w przypadku instalacji do 10 kW).
  • Sprzedając je na zasadach ogólnych, jako przedsiębiorca w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Stosunek mocy oddanej do mocy pobranej wynosi około 40%
  • Magazynując energię .
  REGULARNA INSTALACJA PROSUMENT MAGAZYNOWANIE ENERGII (AKUMULATORY)
WYKORZYSTANIE NADWYRZKI OK. 40% 70 – 80% 50-90%
MOŻLIWE WIELKOŚCI INSTALACJI do 500 kW
Powyżej  z koncesją.
Do 50 kW Tak jak w pozostałych, ograniczeniem jednak jest koszt.
DODATKOWE INFORMACJE W przypadku nadwyżek sprzedaż prądu do sieci, współdzielone koszty za przyłączenie instalacji Odbiór i wykorzystanie nadwyżek w ciągu roku, przyłączenie instalacji jest bezpłatne Wymaga zastosowanie specjalnych systemów i zabezpieczeń

Mikro-instalacje – bardzo dobrze sprawdzają się w firmach o mniejszej powierzchni i potrzebach energetycznych, np. w sklepach, lokalach użytkowych, biurach czy lokalnych firmach o różnej działalności.
Są z kolei za małe dla firm  z większym zapotrzebowaniem energetycznym
(fabryki, hale produkcyjne, duże obiekty)

Małe instalacje – ta nazwa może mylić, ponieważ mogą posiadać nawet 500 kW mocy. Ich zaletą jest to że podobnie jak mikro-instalacje nie wymagają koncesji elektrowni.  Tak duże systemy można rozliczać tylko na zasadach ogólnych.

Sprzedaż prądu

Najczęściej wygląda to tak, że wyprodukowany prąd sprzedaje się w cenie energii czynnej ( z poprzedniego kwartału).
Wygląda to podobnie jak w przypadku elektrowni.

Gdy nasz zakład kupuje energię z elektrowni, w cenę prądu wlicza się:

  • Energię czynną (~40%)
  • Przesył energii
  • Jakość przesyłu
  • Akcyzę
  • VAT
  • Opłaty stałe

Dlatego ilość nadwyżek, jakie zakład może później wykorzystać, wynosi w najlepszym ok 40%. 

Rozpiska kosztów energii elektrycznej, przedstawienie poglądowe. W praktyce udział poszczególnych kosztów zależy od bardzo wielu czynników dla różnych grup odbiorców.

Koszt energii elektrycznej

Energia czynna: 42% – Prąd napędzający urządzenia elektryczne.
Energia czynna odpowiada mocy produkowanej przez instalacje.
Firma bez statusu prosumenta sprzedaje sieci samą energię czynna, ta którą kupuje zawiera  koszty przesyłu energii, marże dystrybutora, opłata jakościowa itd.
Dlatego w pewnym sensie ponad połowa wyprodukowanej energii nie wraca do przedsiębiorcy.

Dlatego najbardziej opłacalną inwestycją dla firmy nie objętej programem prosumenckim jest instalacja która produkuję energię w pełni zużywaną na miejscu.

Magazynowanie energii w akumulatorach

Oczywiście w przypadku instalacji nieobjętych programem prosumenckim istnieje możliwość magazywnowania energii w akumulatorach do późniejszego wykorzystania.
Niestety jednak to rozwiązanie wiąże się z dodatkowymi kosztami obniżającymi rentowność instalacji, wymaga również przeznaczenia dodatkowej powierzchni.

Mogą jednak znacznie zwiększyć udział energii słonecznej w zasilaniu zakładu, to rozwiązanie dodatkowo pozwala przedsiębiorstwu funkcjonować w przypadku przerw w dostawach prądu przez sieć, awarii itd.

Biurokracja

Mikroinstalacje i małe instalacje fotowoltaiczne dla firm

Zgodnie z ostatnią nowelizacją z 2018 roku, podstawowy podział farm fotowoltaicznych opiera się na parametrze mocy tych systemów, które wynoszą odpowiednio:

Rodzaj instalacji Moc instalacji Koszty + pozwolenia
mikroinstalacja Do 50 kWp Brak kosztu przyłączenia i rozliczenia.
mała instalacja 50 – 500 kWp koszt przyłączenia jest dzielony pomiędzy inwestora i energetykę
średnia instalacja 500 kWp – 1 MWp Wymagana koncesja.
duża instalacja powyżej 1 MWp Wymagana koncesja.

Mała instalacja sprawdzi się w większość firm fabryk itd.

Podatek VAT na panele fotowoltaiczne dla firm

Chociaż panele fotowoltaiczne montowane na posesjach prywatnych i budynkach społecznych powstają przy 8% podatku VAT, instalacje firmowe dalej są obłożone podatkiem równym 23%. Może się to jednak zmienić.

Dofinansowanie dla firm

Chociaż fotowoltaika dla firm przynosi duże zyski wymaga również inwestycji początkowej.

Najpopularniejszą formą finansowania wśród przedsiębiorców jest leasing.
Jedną z zalet w tym wypadku jest możliwość wpisania wydatków w koszty działalności gospodarczej oraz uproszczona procedura i natychmiastowe zyski.

W tym modelu co miesiąc płacimy ratę która jest znacznie mniejsza od zysków które generuje instalacja.

Panele fotowoltaiczne dla firm- symulacja zysków

Posłużymy się przykładem jednego z zakładów produkcyjnych, na terenie którego znajduje się kilka hali produkcyjnych
Zakład zużywa mniej więcej 900 000 kWh rocznie.

Na podstawie analizy zużycia zbudowano instalacje 230 kWp, która w ciągu roku dostarczy mniej więcej  230 000 kWh.
Moc instalacji dobrano tak, by produkowana energia była w pełni wykorzystywana przez przedsiębiorstwo.

Dane techniczne instalacji

  • Waga instalacji na dachu – 8 ton
  • Gwarancja na falowniki – 10 lat
  • Gwarancja na produkt paneli – 12 lat
  • Gwarancja na uzysk paneli po 25 latach – 83% mocy początkowej

Koszty

Panele PV o mocy 315 W (730 szt.) 292 800 PLN netto
Falowniki (o łącznej mocy 230 kW) 59 200 PLN netto
Konstukcja, okablowanie i montaż 216 000 PLN netto
Koszt inwestycji 568 000 PLN netto
VAT 23%
Łączny koszt inwestycji 698 640 PLN brutto
   
Cena za kupno 1 kWh 0,55 PLN

Dodatkowe koszty: żeby symulacja nie wyglądała aż tak pięknie załóżmy że  po 14 latach od uruchomienia instalacji wymienimy wszystkie falowniki.
Załóżmy też wymianę 80 paneli fotowoltaicznych między dwunastym a  dwudziestym piątym rokiem a po 25 latach panele będą pracować z mocą równą 80% mocy początkowej.

Zakładając, że cena prądu dla firm wzrośnie w ciągu 25 lat o 40%.

Inwestycja zwróci się mniej więcej w ciągu 6 lat.

Po 10 latach zyski wyniosą 596 000 PLN.

Po 15 latach zyski wyniosą 1 210 000 PLN

Po 25 latach zyski wyniosą 2 603 500 PLN:

Symulacja

– Uwzględnia spadek sprawności paneli.
– Nie uwzględnia kosztu mycia paneli fotowoltaicznych (średnio dwa razy w roku) oraz dodatkowych prac konserwacyjnych.
-nie uwzględnia ewentualnej inflacji oraz zmian cen falowników i paneli na przestrzeni lat, jak i rozbudowy zakładu.

Farma fotowoltaiczna 2020 – zyskowna inwestycja

Polska zobowiązana jest zwiększyć udział OZE w energetyce o 15%, dlatego rząd coraz bardziej wpiera proces powstawania farm fotowoltaicznych, dodatkowo banki bardzo chętnie finansują takie przedsięwzięcia.
Istotny jest fakt że instalacja fotowoltaiczna pracuje również zimą!

  • W jakim miejscu można wybudować farmę fotowoltaiczną?
    Farmy fotowoltaiczne można stawiać na gruncie o klasie IV lub gorszym. Powinna się znajdować się w pobliżu głównego punktu zasilania, w przeciwnym wypadku wiąże się to z dodatkowymi kosztami.
  • Jaka powierzchnia jest potrzebna pod farmę PV?
    Pod farmę fotowoltaiczną o mocy 1MW trzeba przeznaczyć obszar o powierzchni ok. 2 ha.
  • Jaka odległość od zabudowań jest wymagana?
    Przepisy tego nie określają. Przyjmuje się że minimalna odległość to ok. 100 metrów od domów mieszkalnych (Czynnikiem uciążliwym jest głośno pracujący inwerter.)
  • Czy za farmę fotowoltaiczną płaci się podatek od nieruchomości?
    Interpretacja prawa nie jest tutaj jednolita. Od gruntu trzeba płacić podatek od nieruchomości, większość organów podatkowych uznaje, że kable, fundamenty i infrastruktura towarzysząca podlega opodatkowaniu, natomiast same panele fotowoltaiczne – nie.

Koszt farmy w 2020

Ile kosztuje 1MW farma fotowoltaiczna w 2020 roku? Według wyliczeń ministerstwa średnia cena wyniesie 3 100 000 PLN. Według IEO spadnie ona poniżej 3 000 000 PLN .

Deweloperzy mówią o średniej cenie na poziomie 2,5 miliona za 1MW.
Cenę sprzedaży prądu ustala się w ramach systemu aukcyjnego.

System aukcyjny zgodnie z ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii zakłada że państwo kupuje energię z odnawialnych źródeł energii w cenie wyższej od rynkowej, aby zwiększyć konkurencyjność OZE.

Aukcje energii pilotuje Urząd Regulacji Energetyki.

Ceny referencyjne i możliwe ceny sprzedaży

Rząd kontroluje wysokość przyjmowanych ofert, a także:

  • Ustala ceny maksymalne za sprzedaż 1 MWh, które inwestorzy mogą przedstawić w propozycji podczas danej aukcji OZE,
    zwane cenami referencyjnymi.
  • Ustala maksymalną ilość energii do zakupienia.
  • Automatycznie odrzuca 20% najdroższych ofert.

Aukcje OZE – opłacalność na tle wzrostu cen sprzedaży energii

Wsparcie trwa maksymalnie 15 lat od dnia sprzedaży, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2035 roku. Dla inwestora powinno to oznaczać to 15 lat sprzedaży prądu po cenach wyższych niż rynkowe.

Inwestor po wygraniu aukcji zobowiązuje się do sprzedaży prądu przez 15 lat po niezmienionej cenie. Wedle symulacji IEO cena sprzedaży energii czynnej wzrośnie nawet o 40-60% w ciągu najbliższych 25 lat.
Według szacunków gwałtowny wzrost już się zaczął i potrwa jeszcze przez około 10 lat.

Dodatnie saldo nie będzie rozliczane na korzyść inwestora w przypadku, gdy regularna cena hurtowej sprzedaży prądu na stałe przerośnie cenę sprzedaży z aukcji.

Według IEO inwestor, którego instalacja miałaby rozpocząć działanie w 2020 roku, nie powinien schodzić poniżej 296 PLN/MWh.

Symulacja zysków

Poniżej przeprowadziliśmy symulację  założonej w 2020 farmy fotowoltaicznej.
Cena sprzedaży prądu przez 15 lat jest wynegocjowana podczas aukcji, a po tym okresie jest równa hurtowej cenie sprzedaży energii.

Założenia:

  • Koszt netto: 2,2 mln PLN
  • Wielkość instalacji: 0,99MW
  • Roczne koszty: 65 tys. PLN
  • Wydajność: 999MWh z 0,99MW elektrowni rocznie przy sprawności 100%
  • Cena sprzedaży prądu z aukcji OZE: 340 PLN/MWh
  • Strata wydajności: 0,5% rocznie zaczynając od 97%
  • Po 15 latach sprzedaż prądu po cenach rynkowych

Farma fotowoltaiczna w ciągu 30 lat przyniesie 4,5 – 5 milionów złotych zysku.