Niewątpliwie cena fotowoltaiki zależna jest od wielu czynników. Wpływ na koszt instalacji fotowoltaicznej ma nie tylko cena paneli i falownika, ale także umiejscowienie ich oraz wybór firmy montażowej.
Wybór zestawu lepszej jakości z pewnością wiąże się z wyższym kosztem instalacji fotowoltaicznej. Rodzaj i pochylenie dachu, trudność montażu oraz doświadczenie firmy montażowej również odgrywa ważną rolę.
Cena fotowoltaiki
Długotrwałe obserwacje rynku pokazały, że ceny paneli fotowoltaicznych zależą od ich efektywności, posiadanej gwarancji oraz marki.
Bezdyskusyjnie najbardziej opłacalne są panele o efektywności wynoszącej około 20%. Panele te wówczas mają moc około 300-320 Wp i kosztują około 600 złotych za sztukę. Wybór paneli o chociażby 1% wyższej sprawności potrafi podnieść cenę nawet dwukrotnie.
Kolejnym czynnikiem podnoszącym koszty zakupu paneli fotowoltaicznych jest długi okres gwarancji. Im dłuższy, tym cena będzie oczywiście wyższa.
Ostatnim aspektem mocno wpływającym na cenę jest marka paneli. Nieznane firmy oferują często panele w niskich cenach, co bezpośrednio może przekładać się na jakość ich wykonania. Niektóre znane zaś firmy mogą windować swoje ceny z powodu swojej rozpoznawalności na rynku. Warto zatem dokładnie zastanowić się nad wyborem paneli fotowoltaicznych i znaleźć złoty środek.
Średnia cena fotowoltaiki w Polsce
Cena fotowoltaiki to średnio od 4 do 6 tysięcy złotych za każdy kWp. Zależne jest to jednak od wyboru lokalizacji, czyli miejsca instalacji (dach, grunt itd.), wielkości instalacji oraz jakości elementów fotowoltaiki.
Istnieją przeliczniki, które pozwalają na oszacowanie potrzebnych kWp. Montaż paneli, czy to na gruncie, czy na dachu pokryje od 30 do nawet 45 złotych miesięcznego rachunku za prąd za każdy 1kWp. Zależy to od ustawienia względem słońca.
Średnio od 30 do 40 złotych wysokości rachunku pokrywane jest z instalacji zacienionej przez np. komin, drzewa, krzewy, altana itd. Można wówczas zwiększyć efektywność fotowoltaiki stosując optymalizatory, mikroinwertery lub zakup paneli o wyższej sprawności oraz umieszczenie ich na powierzchni o całkowitym dostępie do promieni słonecznych.
Dwuspadowy dach zwrócony w stronę zachodu i wschodu jest w stanie pokryć około 42 złote miesięcznego rachunku za prąd za każdy 1 kWp.
W najlepszym przypadku (np. dach zwrócony na południe lub płaski) wysokość pokrycia miesięcznego rachunku sięga 45 złotych za każdy 1 kWp. Zwrot ku słońcu nie czyni kolosalnej różnicy jeżeli chodzi o wysokość pokrycia miesięcznego rachunku za prąd. Największa różnica występuje w przypadku lokalizacji zacienionej i niezacienionej. Miejsce zacienione generuje bowiem kolejne koszty związane z zakupem optymalizatorów, mikroinwerterów lub wysoko efektywnych paneli fotowoltaicznych.
Cena fotowoltaicznych ogniw, a ich typ
Ze względu na jakość i trudność wyprodukowania ogniw, ich cena wzrasta lub maleje. Najtańszą opcją będą ogniwa fotowoltaiczne cienkowarstwowe, które cechują się także najmniejszą efektywnością oraz znacznie więcej miejsca w porównaniu do innych ogniw. Ogniwa ze średniej półki cenowej to ogniwa polikrystaliczne, natomiast najdroższymi są ogniwa monokrystaliczne. Ogniwa te charakteryzują się najwyższą sprawnością spośród wszystkich dostępnych na rynku, a ponadto posiadają długą żywotność.
Właściwy dobór ogniw fotowoltaicznych jest niezwykle ważny. Wiąże się to bowiem z niemałym wydatkiem. Szukanie oszczędności poprzez zakup ogniw niższej jakości zwykle nie jest najlepszym rozwiązaniem. Przy wyborze słabych jakościowo ogniw fotowoltaicznych, często po jakimś czasie dochodzą również koszty naprawy lub wymiany niektórych komponentów, co wydłuża okres zwrotu inwestycji. Ogniwa monokrystaliczne, choć najdroższe, zazwyczaj posiadają okres gwarancji. W przypadku awarii lub zepsucia, koszty naprawy są zatem eliminowane.
Koszt fotowoltaiki
Koszty eksploatacji instalacji fotowoltaicznej nie są łatwe do określenia, bowiem zależą od wielu czynników. Jednak im dłuższy okres gwarancji, tym szansa usterki jest z reguły niższa. Część firm posiada gwarancję, która wymaga corocznego przeglądu i kosztuje nawet kilkaset złotych.
Decydując się na zakup falownika, warto mieć na uwadze fakt, że tańszy może się znacznie szybciej zepsuć. Droższy natomiast także może ulec awarii, ale koszty naprawy są stosunkowo niewielkie. Warto zainwestować zatem w falownik lepszej jakości.
Koszty naprawy wahać się mogą od kilkuset złotych do kilku tysięcy (w przypadku konieczności zakupu nowego falownika).
Fotowoltaika – cena, a jakość
Jakość/Moc | 3kW | 5kW | 10kW |
Premium | 19 417 zł | 28 344 zł | 48 121 zł |
Optimum | 18 253 zł | 25 721 zł | 41 782 zł |
Economic | 17 920 zł | 23 841 zł | 38 729 zł |
Najczęściej wybierane, pomimo najwyższej ceny, są ogniwa krzemowe monokrystaliczne. Charakteryzują się najwyższą sprawnością sięgającą około 22% oraz najdłuższą żywotnością spośród wszystkich dostępnych na rynku ogniw. Dużą popularnością cieszą się także ogniwa polikrystaliczne, które osiągają nawet 18% sprawności, a są znacznie tańsze.
Produkuje się także ogniwa należące do drugiej generacji, których sprawność wynosi zaledwie od 7 do 15%, a także trzeciej generacji o sprawności sięgającej maksymalnie do 5%.
Instalacja słaba jakościowo charakteryzować się będzie słabą jakością i krótką żywotnością, co prawdopodobnie wydłuży okres zwrotu lub sprawi, że inwestycja nigdy się nie zwróci.
Instalacja dobrej jakości cechuje się wyższą sprawnością oraz okresem gwarancji. Sprawnie działająca fotowoltaika pozwoli na wytwarzanie energii i szybszy zwrot inwestycji.
Porównanie średnich cen rynkowych instalacji fotowoltaicznych
Załóżmy trzy wersje instalacji – wersję ekonomiczną, wersję optymalną i wersję premium.
Wersja premium zawiera wszystkie lub zdecydowaną większość komponentów instalacji z wyższej półki. Średnia rynkowa cena instalacji fotowoltaicznej – wersja premium:
- 3kW – 19 417 zł
- 5kW – 28 344 zł
- 10kW – 48 121 zł
Wersja optymalna zawiera przynajmniej jeden komponent instalacji z wyższej półki, jest to wybór pośredni między wersją premium a ekonomiczną. Średnia rynkowa cena instalacji fotowoltaicznej – wersja optymalna:
- 3kW – 18 253 zł
- 5kW – 25 721 zł
- 10kW – 41 782 zł
Wersja ekonomiczna zawiera wszystkie komponenty instalacji w jak najniższych cenach, a tym samym jest najniższa efektywność. Średnia rynkowa cena instalacji fotowoltaicznej – wersja ekonomiczna:
- 3kW – 17 920 zł
- 5kW – 23 841 zł
- 10kW – 38 729 zł
Czy da się oszczędzić dzięki fotowoltaice?
Wszystko zależy od wielkości, rodzaju instalacji fotowoltaicznej oraz od różnicy ilości energii zużywanej przez domowników i wyprodukowanej. Często instalacja pokrywa 100% zapotrzebowania na energię. Wytworzona i zmagazynowana nadwyżka latem, zostaje wykorzystana w okresie zimowym.
Elementy instalacji fotowoltaicznej
Fotowoltaika większości kojarzy się z panelami fotowoltaicznymi, które rzeczywiście wchodzą w skład instalacji, jednak nie są jej jedynym elementem. Dzięki nim pozyskuje się prąd z promieni słonecznych. Rozróżnia się dwa typu paneli – polikrystaliczne i monokrystaliczne. Panele monokrystaliczne charakteryzują się wyższą wydajnością, ale również ceną. Polikrystaliczne natomiast mają niższą moc, ich instalacja wymaga więcej miejsca, ale ich cena jest niższa.
Falownik (inwerter)jest jednym z najważniejszych elementów instalacji fotowoltaicznej. Odpowiada on bowiem za przemianę napięcia stałego na zmienne, które znajduje się w każdym gniazdku. Właściwy wybór wpływa na funkcjonowanie i efektywność całej instalacji.
Instalacja fotowoltaiczna powinna posiadać także zabezpieczenia AC/DC, które ochraniają instalację przed przepięciami i wyładowaniami elektrycznymi.
System montażowy, dzięki któremu można utworzyć konstrukcję na gruncie lub zamontować na dachu budynku.
Fotowoltaika, czy kolektory słoneczne
Obie instalacje wykorzystują promienie słoneczne. Kolektory słoneczne służą jedynie do podgrzewania wody, a dzięki panelom fotowoltaicznym uzyskiwana jest energia elektryczna. Prąd pozyskany z paneli fotowoltaicznych używany jest do zasilania wszelakich urządzeń domowych, w tym np. bojlerów elektrycznych, które podgrzewają wodę.
Fotowoltaika jest zatem bardziej uniwersalną instalacją, w porównaniu do kolektorów słonecznych. Ponadto cechuje się wysoką żywotnością i możliwością magazynowania pozyskanej z promieni słonecznych energii elektrycznej, którą można odebrać zimą/ jesienią, gdy nasłonecznienie i wytwarzanie energii spada.
Dobór mocy paneli fotowoltaicznych
Moc paneli fotowoltaicznych powinna być dobierana w taki sposób, by pokrywać całkowite zapotrzebowanie na energię elektryczną budynku. W tym celu należy dokładnie przeanalizować rachunki, faktury chociaż z ostatniego roku. Im dłuższy okres czasu uda się wybrać do analizy, tym dokładniej będzie można będzie określić potrzebną moc paneli fotowoltaicznych. Można wówczas zaobserwować wzrosty lub spadki zapotrzebowania w danym okresie oraz oszacować je na następne lata.
Można również posłużyć się przelicznikami, które pozwolą na oszacowanie potrzebnych kWp instalacji fotowoltaicznej.